ΟΔΟΣ: Στο έρεβος του σκοταδιού

Συμπληρώθηκαν αυτό τον καιρό τρία χρόνια από τότε που αποκαλύφθηκε η εκτεταμένη (αλλά σχολαστική και επιστημονική σαν να ήταν κατά παραγγελία) αποτοίχιση των θαυμάσιων τοιχογραφιών του αρχοντικού Σομαλιά -που μοιραζόταν μεταξύ δύο σύγχρονων οικογενειών. Υπενθυμίζεται ότι πολύ σύντομα μετά την αποκάλυψη της ΟΔΟΥ, εξιχνιάσθηκε και εντοπίσθηκε ο ένοχος, δηλαδή ο δράστης της πράξης, αφού λόγω της δεξιοτεχνίας της συστηματικότητας και της δημοσιότητας με τις οποίες έγινε η επιχείρηση, ο κύκλος των υπόπτων ήταν εξ αρχής περιορισμένος. Υπήρχαν άλλωστε και μάρτυρες.

Το βαρύ πέπλο σιωπής όσων ενέχονται στο ζήτημα, και οι αδέξιες αντιδράσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, είχαν όμως σαν αποτέλεσμα αφ' ενός μεν να μην διαπιστωθεί ποτέ ο ακριβής αριθμός όσων συμμετείχαν στο "ριφιφί" της Καστοριάς, αφ' ετέρου, να εξαφανιστούν έκτοτε από προσώπου γης οι τοιχογραφίες, χωρίς να γίνει γνωστό αν βρέθηκαν όλες και που οδηγήθηκαν από τους κατόχους τους.

Παρά τα μερικά χρόνια που πέρασαν από τότε, δεν είναι εύκολο να λησμονηθεί ο καθοριστικός ρόλος που διαδραμάτισε με τις δημόσιες παρεμβάσεις του ο τότε αντινομάρχης Καστοριάς κ. Πασχάλης Γκέτσιος, που συνδέεται στενά (σύζυγος) με μέλος μιας από τις οικογένειες στην οποία ανήκε το αρχοντικό. Οι φραστικές αντιδράσεις, προκάλεσαν ρήξη μεταξύ του Δήμου Καστοριάς και των ιδιοκτητών σχετικά με τις ευθύνες φύλαξης, συντήρησης και εν τέλει τις ευθύνες της μεγάλης κλοπής, και σε αυτές πρωτοστατούσε για αρκετές ημέρες ο τότε αντινομάρχης. Είχαν όμως σαν αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος, να αποπροσανατολισθούν οι έρευνες, και να πέσει στα "μαλακά" ο δράστης της πράξης.

Την περίοδο εκείνη, και για τους επόμενους μήνες, ο Δήμος Καστοριάς που απαιτεί την κυριότητα των τοιχογραφιών και μάλιστα στο επίπεδο του ίδιου του τότε δημάρχου, προσπάθησε να παρέμβει στις έρευνες, δηλαδή στην ανάκριση, και να καταστεί έτσι μέλος της δικαστικής

Η διένεξης που ξεκινούσε με άσκηση ποινικής δίωξης. Όμως λίγο η χαρακτηριστική βραδύτητα αυτών των ερευνών, λίγο η "ατυχία" και στο τέλος ο βάρβαρος, "συμπτωματικός" εμπρησμός του πολύ παλιού αυτού αρχοντικού που κτίσθηκε από εβραϊκή οικογένεια της Καστοριάς (στην οποία και ανήκε), και το πυρ το εξώτερον έριξε ακόμη πιο βαθειά στο έρεβος του σκοταδιού, τις έρευνες.

Σύμφωνα με πληροφορίες τελικά παραπέμφθηκε σε Δικαστήριο της Κοζάνης ο δράστης της αποτοίχισης, όμως νομικοί κύκλοι επιμένουν πως η σιωπή όλων όσων αποτελούσαν το περιβάλλον του ζητήματος (ιδιώτες και υπηρεσιακοί) περιορίζουν σημαντικά τις πιθανότητες να επιβληθούν οι κυρώσεις στον βαθμό που πρέπει, ή ακόμη περισσότερο να λάμψει η αλήθεια και να αποκαλυφθούν όλοι οι συνένοχοι. Πρόλαβε η λάμψη της πυράς.

Η ΟΔΟΣ θεωρεί φυσικό τον κάποιο χρόνο που χρειάζονται η αρμόδια (νέα) αντιδημαρχία και η συναρμόδια (νέα) πολιτιστική επιχείρηση του Δήμου Καστοριάς (ΔηΠΕΚα), για να ενημερωθούν για το πρόβλημα, τις διαστάσεις του ζητήματος και τις θέσεις του Δήμου Καστοριάς, διαχρονικά μέχρι σήμερα. Η γραμμή που ακολουθούσε η προηγούμενη δημοτική αρχή, παρά την αναποτελεσματικότητα της, ήταν η (κατ' αρχήν) μαχητική διεκδίκηση των τοιχογραφιών ως αρχαιοτήτων που αποτελούν στοιχεία της ιστορίας και της πολιτιστικής παράδοσης της Καστοριάς καθώς και μάρτυρες της κοινωνικής της σύνθεσης.

Την περίοδο εκείνη, διάσπαρτες πληροφορίες από τον κόσμο των εκτιμητών της τέχνης, υπολόγιζαν την χρηματική αξία των τοιχογραφιών σε ένα δις δραχμές. Αυτό είναι προφανές. Διότι αν δεν είχαν αξία οι τοιχογραφίες, δεν θα έμπαινε σε κόπο ο δράστης της αριστοτεχνικής αυτής κλοπής στο να αγκομαχά καλοκαιριάτικα σε σκαλωσιές και σιωπηρά ικριώματα εξισορροπώντας στα σάπια δάπεδα, ούτε και ο εκπρόσωπος της μιας οικογένειας να πυροβολεί κατά ρυπάς σε όλες τις κατευθύνσεις (Δήμο Καστοριάς και MME που ασχολήθηκαν με το θέμα εκτός του κλέπτου).

Η ώρα λοιπόν που δήμαρχος Καστοριάς είναι ο κ. Ιωάννης Τσαμίσης και διαχειρίζεται το παρόν και το μέλλον της Καστοριάς ο ίδιος με τους συνεργάτες του -με τους οποίους επάνδρωσε αντίστοιχες θέσεις στον Δήμο- έρχεται σιγά-σιγά ο καιρός να τοποθετηθεί δημόσια και έμπρακτα στο θέμα αυτό και σε κάθε αντίστοιχο. Η ευαισθησία του θεωρείται δεδομένη. Άλλωστε με τις πρώτες δηλώσεις μετά την εκλογή του, κατέστησε σαφές (MEGA) ότι η πρώτη προτεραιότητά του είναι η συντήρηση και αναστήλωση των μνημείων.

Είναι βέβαια γνωστό ότι από τους πλέον ένθερμους υποστηρικτές του στην διάρκεια του προεκλογικού αγώνα, υπήρξε ο κ. Πασχάλης Γκέτσιος, τέως αντινομάρχης και υποψήφιος και ο ίδιος για το χρίσμα που δόθηκε τελικά στον κ. Γεώργιο. Καπαχτσή. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για τον οποίο θα πρέπει επομένως ο νυν δήμαρχος να ξεκαθαρίσει την στάση της δημοτικής αρχής του.

Δηλαδή, συμφωνεί με την βασική στρατηγική του προκατόχου του και θα παρέμβει για να διεκδικήσει την κυριότητα των αρχαίων για λογαριασμό του Δήμου Καστοριάς; Ή μήπως διαφωνεί -οπότε θα πρέπει να εξηγήσει γιατί διαφωνεί με την τέως δημοτική αρχή για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, που παρεμπιπτόντως εκτός από την τεράστια ιστορική και καλλιτεχνική αξία, έχει και σημαντική χρηματική διάσταση, αξίζοντας οι τοιχογραφίες όσο και ένας θησαυρός;



Σχετικά κείμενα:

ΟΔΟΣ: Μυστηριωδώς
ΟΔΟΣ: Το [άλλοτε] αρχοντικό Σομαλιά
Αρχοντικό Σομαλιά
ΟΔΟΣ: Κύκλωμα
ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Εβραΐδος και Αναισθησίας γωνία...
ΜΕΡΟΠΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΓΓΕΛ: Το καλό δωμάτιο ή αυτόπτες μάρτυρες
ΟΔΟΣ: Αυλαία
Πολιτιστικός σύλλογος Καστοριάς «Αθ. Χριστόπουλος»: Σημεία των καιρών
ΟΔΟΣ: Πολιτιστική κληρονομιά
ΟΔΟΣ: Στον βωμό του κέρδους και της απληστίας
ΟΔΟΣ: Αυτιά, μάτια και στόματα
.