ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν

-5.11.2015. Τοπικός Τύπος... που λίγο έλλειψε να γίνει και αυτό. (Και άλλη φορά το διορθώσαμε. Οι καθ̕ οιανδήποτε ιδιότητα δημοσιογραφούντες ας είναι προσεκτικότεροι).
Δεν μου αρέσει «επ̕ ουδώ γήρως» ών να κάνω …τον διδάσκαλο, αλλά και δεν το αποφεύγω… θα μου καταλογήσετε «δασκαλισμός» ή τι άλλο; Δεν υπάρχει λόγος για δύο λάμτα (λλ)˙ λείπω- έλειπα, έλειψα, παρέλειψα. Προφανώς από επίδραση της λέξεως ή έλλειψη, που προέρχεται από το λόγιο ρήμα ελλείπω (εν+ λείπω), αλλά ο παρατατικός ενέλειπον (αρχαία, καθαρεύουσα). Έλλειψη, ελλιπής, κ.λπ.

-26.10.2015 (ομόηχα): ίππειον- ήπιον (ίππειον θράσος Λυαίου (Λυαίος θυμοειδής, ως ατίθασος ίππος) και ήπιον (ύφος) του υπουργού.

-17.9.2015.Τοπ. τύπος (τίτλος εφ-δος για την γερμανική γλώσσα): νέοι μέθοδοι διδακτικών δράσεων. Έλα Χριστέ μου…! Ο… μέθοδος; (βαρβαρισμός). Το ορθόν˙ νέες μέθοδοι, νέες, καινούργιες οδοί, υπάρχουν πολλές ατραποί, κ.τ.ό.

-5.11.15. Τοπ. τύπος˙ υπέρ κάποιου εκ των υποψήφιων (!). αισθητική του νεοελληνικού λόγου στο Ναδίρ! Το εκ (καθαρεύουσα), π.χ. εκ της πλάνης, εκ τής πόλεως. Των υποψήφιων (τονισμός της …μοντέρνας δημοτικής, αλλά και πάλι λάθος. Παρατήρηση και εξήγηση: Ακούσαμε τις προτάσεις των υποψήφιων αρχηγών (ορθόν κατά την μοντέρνα δημοτική) αλλά ο κατάλογος των υποψηφίων. Συνεπώς, το πλήρες και ορθόν˙ υπέρ τινος (κάποιου) εκ των υποψηφίων, (καθαρεύουσα) ή υπέρ κάποιου από τους υποψηφίους ή υποψήφιους.

-Η ήρα (στην αρχαία ελληνική το ήτα με ψιλή, περισπωμένη και υπογεγραμμένη, έχει σημασία γιατί αναφέρω τον τονισμό του πολυτονικού)˙ υπάρχει στ’ αρχαία και ο τύπος η αίρα= το γνωστό παράσιτο˙ να χωρίσουμε την ήρα από το σιτάρι. Άκουα την μακαρίτισσα γιαγιά μου στην δεκαετία του 1950 (μαθητής Γυμνασίου) που έλεγε στα ποντιακά: πολλήν αέρα έsch’ το σιτάρ’. (Και δεν καταλάβαινα την αέρα, που σήμαινε τήν ήρα(ν) . Οι πόντιοι διασώζουν την αρχαία προφορά (το ή(τα) ως έψιλον, π.χ. ήτο κάποτε… στην ποντιακή: έτον. –ήρθε → έρθεν.

-30.10.2015. Και άλλο ποντιακό (Μου το θύμισε μιά συνάδελφος για την ποντία γιαγιά της, πολύ θρησκευόμενη, η οποία παρακαλούσε την εγγονή να της διαβάζει θρησκευτικά κείμενα). Διάβαζε λοιπόν η εγγονή: ήτο νύξ, ότε πλησιάζων ο Απόστολος… Γιαγιά, τα καταλαβαίνεις όλα; - Πώς κί γροικώ, κορίτσι μ’ ! νύξ … Οι Γερμανοί έλεγαν νίξ! (nix antwontete). Και πάλι η ομοηχία: (η) νύξ- νίξ (γερμανιστί όχι, δεν).

-29.8.2015. Με αδικεί ο καλός φίλος , ο γράψας στο blog της ΟΔΟΥ σχόλιον για τον «Πινόκιο», έστω και με την προσεγμένη διατύπωση. (Υπέθεσε ότι μεροληπτώ… κομματικώς). Δόθηκε η εξήγηση σε προηγούμενο φύλλο. Σήμερα προσθέτω. Εκάς εμού στα γλωσσικά θέματα αναφορά κομματική! Δεν νοείται και δεν υποβιβάζω εμαυτόν να γράψω και να κρίνω κομματικά, πολιτικά. Προβαίνω ενίοτε σε κάποια σχόλια μόνο καθαρώς εθνικά ή γενικώς κοινωνικοπολιτικά θέματα.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 26 Νοεμβρίου 2015, αρ. φύλλου 813