ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν
-Διόρθωση ημετέρου "ημαρτημένου". Στην στήλη μας (18.6.2015) γράφτηκε εκ παραδρομής (εδάφιο 7) το γλωσσοκόμο, αντί του ορθού: το γλωσσοκόμο(ν). Επίσης (εδάφιο 5β) το ορθόν: η πρωτοτόκος και η δευτεροτόκος.
-2.6.2015 Διάβασα πινακίδα σε αμπέλι "υποδειγματικό": σύστημα Παλμέτ(τ)α. Προφανώς λέξη ιταλική από την λατινική λέξη palmes = το κλήμα του αμπελιού, η κληματίς των αρχαίων, που στη δοτική με τσιτακισμό έγινε κληματσίδα. Η δε λέξη κλήμα από την ρίζα του αρχαίου ρήματος κλάω = σπάζω (πρβλ κλάσμα). Το κλήμα και ο κλών (του κλωνός) = το κλαδί, ο κλώνος, το κλωνάρι. Με το "κατ' εξοχήν σχήμα" το κλήμα = το κλαδί της αμπέλου, το αμπέλι.
-22.6.2015 Το άρθρο του αξιοτίμου κ. Αναστ. Πηχεών, συμπατριώτη μας στην Αθήνα (ΟΔΟΣ 18/6/2015, ο Κλήδονας) με λαογραφικό ενδιαφέρον και γλωσσολογικό, αφού παραθέτει και ετυμολογική προέλευση της λέξης ο κλήδονας. Είναι μια πολύ θετική συμβολή στην προσπάθεια του υποφαινομένου.
-18.6.2015 τοπικός τύπος. α) Η διδασκαλία και η αποδοτική πειθώς... Ελπίζω ότι είναι παραδρομή στη δακτυλογράφηση. Το ορθόν: η αποδοτική πειθώ, της πειθούς, όπως η Αργώ, η Κλωθώ, η Σαπφώ. β) Θέλουν να ξανάλθουν. αδόκιμο - ούτε δημοτική, ούτε καθαρεύουσα. Το ορθόν: θέλουν να ξανάρθουν ή να έλθουν πάλι(ν).
-19.6.2015 Η κυρία που διαβάζει μυθιστόρημα ερωτά: τι σημαίνει popolo minuto; (προφανώς ιταλικά). Από το λατινικό populus = λαός και minor, minus, λιγότερος, δηλαδή λαός φτωχός.
-16.6.205 τηλεφωνική επικοινωνία με φίλο στη Θεσ/ νίκη. Στην ερώτηση για τον υιόν του μου είπε: Είναι στο 4ο έτος... "εκκολαπτόμενος" γιατρός. Η διαδικασία να θραυσθεί το κέλυφος, το τσόφλι του αυγού, και να βγει το πουλάκι λέγεται και είναι η εκκόλαψη. Το ρήμα (αρχαίο και λόγιο) εκκολάπτω. Εκκολάπτομαι, στην μεταφορική του σημασία, σημαίνει διαμορφώνομαι, όταν μιλούμε για πράγματα και πράξεις, εμφανίζομαι, γίνομαι βαθμηδόν, βρίσκομαι σε προετοιμασία, εξ ού και ο εκκολαπτόμενος γιατρός, δικηγόρος ή και πολιτικός από την ΜΑΚΙ, την ΚΝΕ κλπ. Ούτως εξεκολαύθη εις τους κόλπους του κόμματος τούτου η οργάνωσις του ΕΑΜ. Τις μέρες αυτές εκκολάπτεται η απογοήτευσίς μας... Σιγά σιγά εκκολάπτεται η συνεργασία των δύο κομμάτων. Να θυμηθούμε το πουλί δρυοκολάπτης (δρυς + κολάπτω = διατρυπώ, εκκολάπτω). Ο δρυοκολάπτης διατρυπά, τσιμπάει με το ράμφος του τον φλοιό της δρυός και άλλων δέντρων.
-11.6.2015 τοπικός τύπος. Δεν τα "βάζω" με τη δημοτική (κάθε άλλο) αλλά, όταν λόγιο ρήμα το επενδύεις με τύπο δημοτικής, το αποτέλεσμα αισθητικά δεν ακούεται καλά. Είπε, π.χ. ο περιφερειάρχης κ. Καρυπίδης: Μελέτες πολλές αλλά δεν επίλυαν το πρόβλημα! Δεν επίλυαν. Ακούεται καλά; Το ορθόν: Δεν επέλυαν (επέλυον, κανονικά) ή απλώς δεν έλυναν το πρόβλημα.
-11.6.2015 τοπικός τύπος. Το ΠαΣοΚ δεν κληρονομείται μήτε τιμαροποιείται. Το ορθόν: τιμαριοποιείται = μετατρέπεται, μοιράζεται σε τιμάρια.
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 25 Ιουνίου 2015, αρ. φύλλου 794
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.