4.10.15

ΟΔΟΣ: Το Ντακάρ | οι ξένοι | τα λεφτά & το Χο Τσι Μινχ


ΟΔΟΣ 21.5.2015 | 789



Οι σκηνές που εκτυλίσσονται τελευταία στην Καστοριά, σκηνές γεμάτες αντιφάσεις, χωρίς (δημιουργική) ασάφεια, και οπωσδήποτε αρκετά σαφείς για να αποτυπώσουν, καταγράψουν και τεκμηριώσουν την μεγάλη κρίση, επαναλήφθηκαν για μια ακόμη φορά το περασμένο Σαββατοκύριακο. Και εάν από Δευτέρα, δημοτικά συνεργεία επιδόθηκαν σε «μπαλώματα» του οδοστρώματος σε κεντρικά σημεία της πόλης, με τον τρόπο που έγιναν, συνέβαλαν ως μια ακόμη πινελιά.


Run Run


Η διοργάνωση και η αρκετά επιτυχημένη πραγματοποίηση του Run Greece στην πόλη, επένδυσε για μερικές ώρες το φτωχό περιβάλλον, με χρώματα και μαζικότητα, καλή πράγματι συνθήκη για αυτούς που εκφράζονται με αυτήν και με κάθε αντίστοιχη αθλητική εκδήλωση. Η συμμετοχή του κόσμου σε μια διοργάνωση πανελλήνιας εμβέλειας με αθλητικό χαρακτήρα, αν και μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητική, εν τέλει αυτό που κατέγραψε είναι η ανάγκη του τοπικού πληθυσμού για εξωστρέφεια και δραστηριότητα. Αλλά και για αυτοεπιβεβαίωση. Επρόκειτο για σιωπηλή κραυγή, που είναι αμφίβολο αν την άκουσε κάποιος.

Στην συνέχεια βέβαια το Run Greece αποχώρησε και απέμειναν απέχοντες και συμμετέχοντες στα μετόπισθεν μιας εικονικής πραγματικότητας που δεν κράτησε πολύ. Για την ακρίβεια, διήρκεσε όσο κάθε πρόσχημα. Και στο Ντακάρ πραγματοποιείται το ετήσιο -παγκόσμιας φήμης μάλιστα- ράλλι, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει σοβαρά ότι το ράλλι είναι απόδειξη ανάπτυξης για την πρωτεύουσα της Σενεγάλης, η οποία μακριά από τα φώτα και το επίκεντρο των αγώνων, παραμένει ίδια και απαράλλακτη. Κάτω από κάθε όριο παρακμής και υποβάθμισης.


Διασώστες 


Παράλληλα η κατά μια ημέρα πριν, διοργάνωση ημερίδας για «το θεσμικό πλαίσιο και την προστασία παραδοσιακών οικισμών» στο δημοτικό αρχοντικό Βέργου στην Καστοριά, σε συνεργασία του Δήμου Καστοριάς, της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος & Πολιτισμού που εκπροσωπήθηκε από τον κ. Κώστα Καρρά που είναι ταυτόχρονα και αντιπρόεδρος της Europa Nostra και το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, ανέδειξε για μια ακόμη φορά την ιδιόρρυθμη πραγματικότητα. Καθώς από το περιεχόμενο των εισηγήσεων και των ομιλιών, διαφάνηκε να ενδιαφέρονται με πάθος για την πόλη, και την διάσωση των πολιτιστικών της στοιχείων (και στόχων) μη παροικούντες.

Κυρίως βαθείς γνώστες της ιστορίας και του πολιτισμού, που εμφορούνται από ευαισθησία για τα μνημεία, αγάπη και ειλικρινές ενδιαφέρον για την Καστοριά. Από μεράκι και την βαθειά πίστη ότι, αυτός ο τόπος χρειάζεται βοήθεια, αλλά και ότι μπορεί έστω και τώρα να διασώσει και να διαδώσει στοιχεία του παρελθόντος του, στους παραδοσιακούς οικισμούς Ντολτσό και Απόζαρι. Διακατέχονται δηλαδή από κίνητρα, που αποτελούν είδος σε σοβαρή ανεπάρκεια στην Καστοριά. Πιο εύκολα μπορείς να ανακαλύψεις δεινόσαυρο εδώ, παρά έμπρακτες αποδείξεις συνάφειας λόγων και έργων.

Το υψηλό επίπεδο και η παρουσίαση συγκεκριμένων προτάσεων από αξιόλογους εισηγητές, για την αποτελεσματικότερη προστασία της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας των παραδοσιακών οικισμών, της κοινωνικής συνοχής και του φυσικού περιβάλλοντος, συνέβαλαν στην επιτυχία της ημερίδας του περασμένου Σαββάτου.

Η παρουσία και η παρέμβαση του κ. Κρίτωνα Αρσένη, τ. ευρωβουλευτή και δραστήριου στελέχους του ΣυΡιζΑ που διακρίνεται για τις περιβαλλοντικές και ιστορικές ανησυχίες του για την Καστοριά, χωρίς αμφιβολία όχι μόνο συνέβαλε στην επιτυχία της ημερίδας αλλά και βοήθησε επί της ουσίας. Ο κ. Αρσένης που είναι ο εμπνευστής όλης αυτής της κίνησης, στην παρέμβασή του έστω και με έμμεσες αιχμές δεν έκρυψε το SOS για την Καστοριά και τους κινδύνους που μπορούν να προκύψουν από τυχόν αδυναμία του Δήμου να αδράξει την ευκαιρία.

Το ίδιο βεβαίως συνέβη και με την παρέμβαση και τις παρατηρήσεις του ακούραστου κ. Βασιλείου Τσεμάνη στην συζήτηση που ακολούθησε, ο οποίος εδώ και μήνες προετοίμαζε την ημερίδα εκ μέρους της Ελληνικής Εταιρείας σε συνεργασία με τον Δήμο Καστοριάς και το ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη.

Είναι αληθινά εξαιρετικά ενδιαφέρον και άξιο μελέτης και ανάλυσης σε τοπικό επίπεδο, να διαπιστώνεται η θέρμη ορισμένων για την Καστοριά. Όχι μόνο όσων κατάγονται από την Καστοριά πλην όμως κατοικούν εκτός πόλης, αλλά και αυτών που τυπικά δεν έχουν σχέση και συνεπώς ούτε ηθική ούτε άλλη υποχρέωση. Και όμως, πρωτοστατούν και διατηρούν την ελπίδα. Διότι αυτό συνέβη με την ημερίδα του περασμένου Σαββάτου, στην διάρκεια της οποίας έλαβαν μέρος ομιλητές από περιοχές της Ελλάδος με αντίστοιχα ζητήματα.

Τι είναι άραγε αυτό –εκτός από τον ζήλο και την αίσθηση του καθήκοντος– που πείθει επιστήμονες και παράγοντες σαν κι’ αυτούς που μετείχαν, να αναζητούν με πάθος και ειλικρίνεια την διάσωση του παραδοσιακού πυρήνα της πόλης; Η απάντηση σε ένα ερώτημα που επιτρέπει ακριβώς αντίθετη διατύπωση (για την αδιαφορία όσων έχουν αυτή την υποχρέωση) ίσως έχει ιστορικά και τοπικά γνωρίσματα. Μπορεί να απαιτεί ένα είδος μαζικής ψυχανάλυσης. Το γεγονός ότι από την ημερίδα έλαμψαν οι απουσίες των τοπικών βουλευτών, είναι μια πτυχή. Όπως και το γεγονός ότι οι τοπικοί αιρετοί, με τις βυζαντινές σημαίες τους, έχουν την αίσθηση ότι εκπληρώνουν το καθήκον τους.  Πάντως στην επιτυχημένη ημερίδα, μετείχαν εκπρόσωποι άλλων πόλεων με παραδοσιακούς οικισμούς αντίστοιχων προβλημάτων. Παρέστη ο δήμαρχος Χίου, εκπρόσωπος από την Λευκάδα, από την Σύρο, αλλά και από πολλά μέρη που επιδίωκαν απαντήσεις.


Δημοτική επιτυχία και ταλαντεύσεις 


Πραγματοποιήθηκε έτσι ένα σημαντικό βήμα οργάνωσης δομών, και ενός forum για την προστασία των παραδοσιακών οικισμών προς όφελος της Καστοριάς, και όχι μόνο αυτής. Χωρίς αμφιβολία, το γεγονός καταγράφεται σαν μια μεγάλη επιτυχία του Δήμου Καστοριάς. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε για λίγη ώρα και ο ίδιος ο δήμαρχος Καστοριάς, ο οποίος στον χαιρετισμό του έδειξε να έχει αντιληφθεί την σημασία των προβλημάτων. Ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Λεωνίδας Παπαδημητρίου, πρέπει λογικά να αισθάνεται πολύ ικανοποιημένος για το άρτιο αποτέλεσμα της ημερίδας που οφείλεται και στον ίδιο, μιας και υπήρξε υπεύθυνος της διοργάνωσης και θεσμικός οικοδεσπότης. Τα κατάφερε και στα δυο, πολύ ικανοποιητικά.

Βεβαίως ερωτηματικά προκάλεσε η απουσία άλλων αντιδημάρχων, αλλά και η βαθύτερη ερμηνεία και εξήγηση της απόφασης του παρασταθέντος αντιδημάρχου κ. Μιχάλη Μπινιάκου, να απευθύνει ερώτημα στους εισηγητές για το «πού» θα αναζητηθούν και από «πού» θα αντληθούν οι χρηματικοί πόροι για τα προγράμματα διάσωσης των κτισμάτων των παραδοσιακών οικισμών.  Δεδομένου ότι ο ίδιος, ως αρμόδιος αντιδήμαρχος, θα έπρεπε ήδη να γνωρίζει, να προτείνει και να διευκολύνει τον Δήμο Καστοριάς και τους φορείς, όπως η Europa Nostra, παρέχοντας πληροφορίες και συμβουλές.

Σε μια εποχή που οι αρμόδιοι αντιδήμαρχοι δεν αφήνουν διεθνή έκθεση τουρισμού στο εξωτερικό, ευρωπαϊκά προγράμματα και μη κυβερνητικές οργανώσεις, χωρίς να αξιοποιήσουν την ευκαιρία (για χάρη της Καστοριάς βεβαίως) εξευρίσκοντας εκδρομικούς πόρους για τους ίδιους και τις αποστολές ώστε να ταλαιπωρηθούν ταξιδεύοντας εκτός Ελλάδος, θα περίμενε κανείς να επιδειχθεί αντίστοιχη τουλάχιστον μέριμνα, φαντασία και ευελιξία, για την πρόταση πόρων και προγραμμάτων την διάσωσης των παραδοσιακών οικισμών της Καστοριάς. Και να μην περιμένουν, ούτε να αποζητούν τα έτοιμα και τα εύκολα.

Ακριβώς αντίθετα λοιπόν απ’ ό,τι θα έπρεπε λογικά να συμβεί, ο αντιδήμαρχος κ. Μ. Μπινιάκος, όχι μόνο έδειξε ακατανόητη «επιθετικότητα» στους φιλοξενούμενους του Δήμου Καστοριάς (ο ίδιος μάλιστα αναγνώρισε ότι ήταν επιθετικός), και μάλιστα απέναντι σ’ αυτούς που μόνο βοήθεια και προτάσεις εισέφεραν, αλλά παραδέχθηκε περίπου, ότι προέβη σε αυτές τις ατυχείς παρεμβάσεις, χωρίς να έχει κάνει τον κόπο να διαβάσει  το πόρισμα-εισήγηση που συνέταξε ο ισπανός αρχιτέκτων και ειδικός στην αποκατάσταση μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς κ. Pedro Ponce de León Hernández, για το Ντουλτσό και Απόζαρι στα πλαίσια της Europa Nostra, που απέστειλε στον Δήμο Καστοριάς δύο περίπου εβδομάδες πριν την εκδήλωση, αναφέροντας τρόπους και πηγές χρηματοδότησης  (από προγράμματα ΕΣΠΑ, Τζέσικα κ.ο.κ.). «Όταν το διαβάσω μπορεί και να ανακαλέσω», ήταν η απάντηση του κ. Μπινιάκου.

Προκάλεσε έτσι ελαφρώς σκωπτικά σχόλια όσων θα ήθελαν να πουν ότι δεν αντιλαμβάνονται την ευχή του «πέσε πίτα να σε φάω». Του είπαν όμως κάτι απολύτως ισοδύναμο «Ο ουρανός δεν βρέχει λεφτά...».  Εκτός πια και εάν για την εικόνα του κ. Μ. Μπινιάκου, εξήγηση είναι οι ενδο-δημοτικές διαμάχες. Και αντιζηλίες. Και εάν ο θόρυβος ήταν τεχνητός, ή αν ακόμη χειρότερα, ήταν προάγγελλος κακών στην σχέση του Δήμου Καστοριάς με την Ελληνική Εταιρεία και την Europa Nostra.

Εν πάση περιπτώσει, ποια πρακτική σημασία μπορεί να έχει όλο αυτό το θετικό ζήτημα, σε μια πόλη που εθελοτυφλεί και την ίδια στιγμή που αδιαφορεί – αν δεν υποκινεί τώρα καταστροφές μνημείων, όπως για παράδειγμα του κτηρίου Μαθιουδάκη- είναι βεβαίως από μόνο του ένα άλλο, τεράστιο ζήτημα. Καθώς χωρίς αμφιβολία, η επιτυχημένη διοργάνωση της ημερίδας σε μια πόλη που κατά τα άλλα υποκινούσε (και υποκινεί;) την καταστροφή αυτού του μεγάλου μνημείου – έστω κι’ αν δεν είναι ενταγμένο σε παραδοσιακό οικισμό- είναι χαρακτηριστική των αντιφάσεων.


Τα φανάρια


Έτσι βέβαια πέρασε «δημιουργικά» ένα εντατικό Σαββατοκύριακο. Ωστόσο το βράδυ της Κυριακής –όπως και η Δευτέρα και οι επόμενες ημέρες- βρήκαν και πάλι την Καστοριά, στο γνωστό ημίφως. Μια πόλη στην οποία, στον πιο κεντρικό κυκλοφοριακό κόμβο της, στις συμβολές οδών Διοικητηρίου, Λεωφόρου Κύκνων, Μεγάλου Αλεξάνδρου, εδώ και δεκάδες μερόνυχτα, η κυκλοφορία διεξάγεται εμπειρικά. Χωρίς σηματοδότες, που μάλλον αχρηστεύθηκαν ή τέθηκαν εκτός λειτουργίας. Χωρίς κανόνες προτεραιότητας, χωρίς καν την ρύθμιση από τροχονόμο ή δημοτικό αστυνομικό. Παρά μόνο εμπειρικά, σαν το Χο Τσι Μινχ. Με σήματα και κανόνες σκακιού. «Όποιος προλάβει πρώτος».

Μια απογοητευτική και προσβλητική εικόνα, που παραπέμπει σε αντίστοιχες σκηνές σε πόλεις ύστερα από ένα βομβαρδισμό ή σεισμό ή άλλη θεομηνία. Κι’ όμως σ’ αυτή την πόλη (οι «ξένοι») πρότειναν λύσεις διάσωσης και ανάδειξης. Αλήθεια πού αλλού, θα βρίσκονταν πιο βαθύ σκοτάδι πριν την αυγή;


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 21 Μαΐου 2015, αρ. φύλλου 789

Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ