ΑΝΑΣΤΑΣΗ Κ. ΠΗΧΙΩΝ: Περί Ἀριστείας καί Μετριότητας

ΟΔΟΣ 26.2.2015 | 777

Η ἐπίσημη ἀνακοίνωση ἀπό τόν πλέον καθ' ὕλην ἁρμόδιο ὑπουργό τῆς Κυβερνήσεως, τόν ὑπουργό Παιδείας, ὅτι ἡ ἀριστεῖα ἀποτελεῖ ρετσινιά γιά τόν ἀριστοῦχο, η ὁποία θά τόν ἀκολουθεῖ σ' ὅλα τά βήματα της ζωής του, ὅτι εἶναι φασιστικό ἐφεύρημα, ὅτι μέ τήν ἐπιβράβευση τῆς ἀριστείας ὑποτιμῶνται οἱ ὑπόλοιποι, ὅτι δέν εἶναι δημοκρατικό καί σοσιαλιστικό μέτρο, ὄπως τουλάχιστόν ἀντιλαμβάνονται αὐτά οἱ δικοί μας αὐτοαποκαλούμενοι ἀριστεροί, καί ἄλλες δικαιολογίες, δέν ἀποτελεῖ κάτι τό περίεργο καί μή ἀναμενόμενο. Ὁ ὑπουργός ἐπιβεβαίωσε καί θέλει νά τό νομιμοποιήσει, αὐτό πού συμβαίνει καί ὅλοι τό γνωρίζουμε, ὅτι στή  χώρα μας όχι μόνον δεν ἀναγνωρίζεται η Ἀριστεία αλλά διώκεται ἀπό πάνω, καί ὅτι ὅλες οἱ ὑπηρεσίες και οἱ δημόσιοι ὀργανισμοί διοικοῦνται ὄχι ἀπό τούς ἀρίστους, ἀλλά ἀπό μέτριους καί πολλές φορές καί ἀπό ἀνεπαρκεῖς.

Οι μετριότητες στόν στενό καί εύρύτερο δημόσιο τομέα καταλαμβάνουν μία ἀπαραίτητη, στέρεη καί ἀπολύτως ἀναγκαία θέση στήν κοινωνία καί τήν δημοσιοϋπαλληλία καί διαφοροποιοῦνται καί διακρίνονται μεταξύ τους σέ δύο ὁμάδες(1):  Η μία ἀπ' αὐτές ἀποτελεῖ την κατώτερη βαθμίδα των υπαλλήλων οι ὁποῖοι ἐπιτελοῦν ὅλο τό έργο της δημόσιας διοικήσεως καί ως εκ τούτου εἶναι τελείως ἀπαραίτητοι στήν Κοινωνία. Ἡ ἄλλη ὁμάδα ἀποτελεῖται ἀπό μετριότητες, οἱ ὁποῖοι ὅμως μέ σχετική εὐφυΐα, καπατσωσίνη, καί σχετική βοήθεια ἔχουν καταλάβει ἀνώτερες καί ὑπεύθυνες διοικητικές καί μή θέσεις.

Η σχετική βοήθεια, πολλές φορές καί ἀπόλυτη, συνίσταται ἀφ' ἑνός στό ὅτι ἕνας μέτριος προϊστάμενος ἀποκλείεται νά προωθήσει ἕναν περισσότερο εὐφυῆ καί πιό ἄξιο ἀπ'αὐτόν ὑπάλληλο νά ἀνελιχθεῖ ἱεραρχικῶς διότι ὑπάρχει ὁ κίνδυνος νά ἀποκαλυφθεῖ ἡ μετριότης του. Γι’ αὐτό προωθεῖ πάντοτε τούς μέτριους, οἱ ὁποῖοι καί τόν διαδέχονται καί μέ τόν τρόπο αὐτό διαιωνίζεται ἡ ἀναξιοκρατία καί ἡ μετριότης, ἀφ' ἑτέρου δέ ἡ ὁμάδα τῶν μετριοτήτων, πού ἀνήκουν στήν κατώτερη βαθμίδα τῆς ὑπαλληλίας, ἐάν καταλάβει μιά ἀνώτερη θέση ἕνας εὐφυῆς, δραστήριος καί ἄξιος προϊστάμενος , ὁ ὁποῖος ὅμως δέν προέρχεται ἀπό τίς τάξεις τους ὑπονομεύεται συστηματικά ἀπ' αὐτούς, π.χ. παρελκύουν τήν ὑλοποίηση μίας ενεργειας, ἤ ἐνταφιάζουν μία ἄλλη κ.ο.κ.

Οἱ μετριότητες φθονοῦν τήν ἀτομικότητα, ἕνα άπό τά κυριότερα προτερήματα τῆς ἀριστείας, καί λόγω τῆς ἀνασφἀλειας πού αἰσθάνονται νά ἔχουν, λόγω τῆς μετριότητας τους, ἔχουν τήν τάση καί προσπαθούν νά ἀνήκουν σέ ὅσο τό δυνατόν περισσότερες ὁμάδες, ὀργανώσεις, σωματεῖα κ.λ.π . προσπαθούν νά διακριθούν σ' αὐτά καί νά ἀποκτήσουν διακρίσεις ἄνευ οὐσιῶδους ἀξίας. Ἡ κύρια δύναμης ὅμως πού διαθέτουν, καί τήν χρησιμοποιούν πολλές φορές, εἶναι ὅτι ἡ ὅλη λειτουργία τῆς κρατικῆς μηχανής στηρίζεται σ' αὐτούς καί μέ τήν συντεχνιακή τους δύναμη μπορούν καί ἐπηρεάζουν τίς ἐξελίξεις μεταξύ τῶν ὁποίων εἶναι καί ἡ προώθηση στά ἀνώτερα ἀξιώματα ἀρεστῶν σ' αὐτούς προσώπων, μέτριων ὡς ἐπί τό πλεῖστον ὅπως αὐτοί.

Μετριότητες ὅμως προωθούνται σέ ἀνώτερα καί ἀνώτατα ἀξιώματα καί λόγω νεποτισμοῦ, εὐνοιοκρατίας, προσωπικῶν σχέσεων ἤ ἐκπληρώσεως ὑποχρεώσεων κ.λ.π. Για ἀνεξήγητους λόγους ὅπως συνέβη κατά τον τελευταίο  ἀνασχηματισμό τῆς προηγούμενης Κυβέρνησης ὄπου ἀντικαταστάθηκαν οι πλέον ἀξιόλογοι καί ἀριστεῖς ὑπουργοί της μέ τούς κατά κοινήν ὁμολογία μετριότατους καί ἀνεπαρκέστατους ἀπό τους βουλευτάς της. Στήν περίπτωση αὐτή ἰσχύει τό: Μωραίνει Κύριος ὄν βούλεται ἀπολέσαι .

Υπάρχουν καί περιπτώσεις ἀναρρήσεως σέ ἀνώτερα ἀξιώματα προσώπων χωρίς νά συντρέχουν οἱ προαναφερθέντες παράγοντες. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί διαθέτουν ἴδια προσόντα: παντελῆ ἔλλειψη προσωπικότητας, ἀπουσία δικής τους γνώμης, συμφωνία μέ ὅλους καί μέ ὅλα, εἶναι οἱ λεγόμενοι «ναί-άνδρες», εἶναι ἀρεστοί σ' ὅλους λόγω τῆς εὐελιξίας τους καί παντελοῦς ἐλλείψεως οἰασδήποτε δραστηριότητος καί ἐν κατακλείδι δέν ἀποτελοῦν κίνδυνο στό κατεστημένο. Από τά ἀνωτέρω προσόντα πού διαθέτουν τεκμαίρεται μέ ἀπόλυτη βεβαιότητα ὅτι καί αὐτοί εἶναι μετριότητες, κατά τό κοινῶς λεγόμενο νούλες. Καί ὅμως μερικοί ἀπ'αὐτούς ἔχουν καταλάβει καί ἀνώτατα ἀξιώματα.

Καί στίς κατώτερες βαθμίδες τῆς δημοσιοϋπαλληλίας ἡ μετριότης ἐπικρατεῖ, γιατί μέ τό πελατειακό σύστημα πού ἐπικρατεῖ στήν πολιτική μας ζωή, οἱ προσλήψεις σπανίως γίνονται μέ ἀξιοκρατικά κριτήρια ἀλλά μέ ρουσφέτια ἐξυπηρέτησης ἡμετέρων• εἶναι γνωστό τό αἴτημα πολιτευτοῦ πρός Ὑπουργό γιά τόν διορισμό ἡμετέρου του προσώπου: Σέ παρακαλῶ ὁ προστατευόμενός μου εἶναι τελείως ἀνίκανος, δέν κάνει γιά τίποτα, σέ παρακαλῶ διόρισέ τον κάπου (στό Δημόσιο) νά ἔχει νά φάει ἕνα κομμάτι ψωμί.

Μεγάλο μέρος τῆς κακοδαιμονίας πού μαστίζει τήν χώρα μας ὀφείλεται καί στήν ἐπικράτηση τῆς μετριότητας σ' ὅλους σχεδόν τούς τομεῖς τῆς δημόσιας διοίκησης καί στόν παραγκωνισμό καί μή ἀξιοποίηση τῶν ἄξιων καί ἀρίστων πολιτῶν -ἐπιστημόνων καί μή- στούς τομεῖς τῶν εἰδικοτήτων τους.

Στό σαθρό πολιτικό μας σύστημα τῆς κομματοκρατίας, τό ὁποῖο στηρίζεται στίς πελατειακές σχέσεις πολιτικών καί ψηφοφόρων, ἡ μετριότης τῶν δημόσιων λειτουργῶν πού ἐπανδρώνουν τήν κρατική μηχανή, εἶναι ἀναγκαῖο καί ἀπαραίτητο στοιχεῖο γιά τήν διατήρησή του ὡς ἔχει καί τήν εὐχερέστερη χειραγώγηση τοῦ λαοῦ. Ἐξ ἄλλου ὁ ἄκρατος λαϊκισμός πού τελευταίως κατακλύζει τήν χώρα μας τόσο ἀπό τά δεξιά ὅσο καί ἀπό τά ἀριστερά στίς μετριότητες ἀπευθύνεται.

Όλα εἶναι θέμα Παιδείας. Ὅλα ἐξαρτῶνται ἀπό τήν κατά κεφαλήν Καλλιέργεια του καί τήν Παιδεία τοῦ λαοῦ, καί δυστυχῶς αὐτά χωλαίνουν βαρύτατα τά τελευταῖα χρόνια στήν χώρα  μας. Ἡ μόνη λύση γιά νά ἀπαλαγοῦμε ἀπό τήν μετριοκρατία εἶναι νά ἀναλάβουν τά ἠνία τῆς χώρας οἱ ἀριστεῖς πράγμα πού ὅπως φαίνεται εἶναι ἀκατόρθωτο μιά πού καί ἐπισήμως πλέον ἀπαγορεύεται ἡ ἀριστεῖα.

1. Τό ἄρθρο αὐτό στηρίχθηκε στήν λίαν ἀξιόλογο πραγματεῖα τοῦ ἀείμνηστου Ε.Λεμπέση «Η τεράστια σημασία τῶν Βλακῶν ἐν τῶ συγχρόνω βίω».

Φωτογραφία: Κύλικας του Δούρι, σκηνές σχολείου της Αθήνας, 490-480 π.Χ. Antikenmuseen Βερολίνο. Στο μέσο της μίας πλευράς εικονίζεται να κάθεται σε δίφρο ένας "γραμματιστής" που διδάσκει γραφή ή διορθώνει με τη γραφίδα το "γραμματείον" (ή πυξίον) του νεαρού μαθητή που στέκεται εμπρός του. Δεξιά κάθεται ο "παιδαγωγός". Στο αριστερό μέρος της σύνθεσης καθισμένος σε δίφρο ένας αυλοδιδάσκαλος, παίζοντας ο ίδιος δίαυλο, διδάσκει αύληση στο μαθητή του. Κρέμονται ένας κανόνας, ένα πυξίον και μια λύρα.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 26 Φεβρουαρίου 2015, αρ. φύλλου 777.