17.5.15

ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΜΠΑΓΓΟΥ: Τα καλά παιδιά είναι κακά παιδιά




Μεγαλώνοντας ένα παιδί είναι σα να μαθαίνεις από τη αρχή τον κόσμο. Αρκεί να έχεις τα αυτιά σου ανοιχτά, να αφήνεις δηλαδή στην άκρη όσα στερεότυπα έμαθες στη ζωή σου. Γιαγιά μου, μου είπε η εγγονή μου,  τα καλά παιδιά είναι κακά παιδιά. Κι εγώ είμαι κακό παιδί!
Την κοίταξα απορημένη. Γιατί το λες αυτό καλό μου; την ρώτησα.
Γιατί σου λερώνω το χαλί και κάνω αταξίες.
Στα δυο μισή της χρόνια αντιλήφθηκε ότι οι άνθρωποι έχουν και καλές και κακές πλευρές. Άρχισε να κρίνει τις πράξεις της και έχει την τόλμη να τις χαρακτηρίζει.
Δεν γνωρίζω πόσο έμφυτοι ή πόσο επίκτητοι είναι οι ηθικοί κανόνες στον άνθρωπο, το καλό και το κακό.
Μπορεί η ηθική να αναπτύχθηκε για να μας βοηθήσει να ζήσουμε σε κοινωνίες και κατόπιν να εμφυτεύτηκε στον εγκέφαλό μας σαν κατακτημένη γνώση.
Μπορεί να είναι και τελείως επίκτητοι και προσωπικοί οι ηθικοί κανόνες. Να δημιουργούνται, δηλαδή, στους παιδικούς εγκεφάλους καθώς παρακολουθούν τις συμπεριφορές των μεγάλων.
Έτσι κι αλλιώς όμως, οι ηθικοί κανόνες σημαίνουν πολιτισμό. Είτε μας τους έδωσε ο Θεός με τις δέκα εντολές, είτε τους επινόησε ο άνθρωπος για να διευκολύνει την ζωή του.
Και δεν χρειάζεται να βάλει κανείς τις φωνές σ' ένα παιδί για να του διδάξει το πρέπον.
Στις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί ένα βλέμμα ευαρέσκειας ή δυσαρέσκειας για να καταλάβει αν κάποια πράξη του γίνεται αποδεκτή.
Αν δεν το καταλάβει έτσι, παραβάλλεις ήρεμα την ομορφιά του πρέποντος με το κομφούζιο που προκαλεί το άπρεπο και τα πράγματα ξεκαθαρίζουν.
Τί γίνεται, όμως, με τους μεγάλους, με εμάς που νομίζουμε ότι τα ξέρουμε όλα; γιατί καταπατούμε τα δικαιώματα των άλλων, τους αφαιρούμε την ζωή, ή εξευτελίζουμε την αξιοπρέπεια τους;
Αν καταφύγουμε στην ψυχανάλυση ίσως ανακαλύψουμε ότι δεν ευτύχησαν, όσοι παραβατούν, να δεχθούν αγάπη και αποδοχή στην παιδική τους ηλικία κι έτσι τα ένστικτα επιβίωσης τους έμειναν ακατέργαστα. Αλλά τα ταξίδια στο παρελθόν για να επιδιορθώσουμε λανθασμένες τακτικές δεν είναι ακόμη εφικτά.
Και πιθανόν να ήταν μια καλή πρόταση αν προσθέταμε κάποιες παραπάνω εντολές, παραδείγματος χάρη: να σέβεσαι και τους Θεούς των άλλων ανθρώπων, να μην προκαλείς με τα περίσσια αγαθά που κατέχεις, να μη διαχωρίζεις -στα δικαιώματα που είναι αναγκαίο να έχουν- άνδρες γυναίκες, παιδιά, ή ανθρώπους διαφορετικού χρώματος, σεξουαλικότητας ή ευφυίας.
Και συμβαίνει τώρα με τον ηλεκτρισμό, με το διαδίκτυο και τους δορυφόρους που μπορούμε να δούμε σε κάθε γειτονιά, σε κάθε κοιλάδα, σε κάθε βουνό, έτσι ώστε κανένας Θεός να μη θέλει να φανερωθεί- γιατί σίγουρα δεν είναι και τόσο έξυπνο να εκτίθεται κανείς στα ανθρώπινα μάτια- προκειμένου να μας δώσει μερικές ακόμα εντολές, χέρι με χέρι. Κάτι σαν το “Φύσις κρύπτεσθαι φιλεί” του Ηράκλειτου, (δηλαδή η Φύση ή ο Θεός επιδιώκουν να παραμένουν ένα μυστήριο) κι επομένως πρέπει κάτι να κάνουμε κι εμείς μόνοι μας, με την δική μας λογική.
Και είναι χρήσιμο, απ' ό, τι φαίνεται, να καταλάβουμε ότι Θεός σημαίνει αγάπη και κατανόηση. Κι επειδή σίγουρα είναι πιο ηθικά όντα από μας οι Θεοί, δεν τους αγγίζει και καμία γελοιογραφία μας, ακόμα κι αν τους αφορά. Μπορεί επιπλέον να μειδιούν μ' αυτές, ή και να μας καμαρώνουν για το αστείο θάρρος μας. Για τους φανατικούς μιλώ που σκότωσαν κάποιους σπουδαίους γελοιογράφους στο Παρίσι.
 Μια σκέψη, λοιπόν, είναι να αποδώσουμε στους θεούς μας την ηθικότητα που τους πρέπει, ώστε να γίνουμε πιο ηθικοί κι εμείς, που είμαστε κάτι σαν υπήκοοι τους. Κι αφού ζούμε έχοντας, μέσα στα ανθρώπινα πλαίσια, μια σχετική ελευθερία, γιατί να μη αφήνουμε και τους άλλους ανθρώπους να ενεργούν ελεύθερα;
Κι ας μη τα αναθέσουμε- όλα αυτά- στις κυβερνήσεις ή στα κόμματα, ή στα σχολεία. Λειτουργούν όλοι αυτοί οι θεσμοί στην Γαλλία.
 Εμείς, οι παλιοί Ευρωπαίοι λειτουργούμε με τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργούμε καταστροφικές-τρομοκρατικές αντιδράσεις.
Μπορούμε και μόνοι μας να συνειδητοποιήσουμε τα σφάλματα μας και τις δυνατότητες μας, όπως και η άλλη πλευρά. Ας γίνει ένα ακόμα βήμα προς τον πολιτισμό, λοιπόν.
Εδώ, ακόμα κι εγώ έχω την ελπίδα να μάθω να πλέκω, χωρίς να πάω σε σχολή....πράγμα αρκετά δύσκολο, σας βεβαιώ.


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 15 Ιανουαρίου 2015, αρ. φύλλου 771.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ