ΟΔΟΣ: Άπαξάπαντος και δια βίου

ΟΔΟΣ 20.10.2014  | 762

Η εξέλιξη του φετινού Φθινοπώρου με το (πρώτο) ισχυρό κύμα κακοκαιρίας της περασμένης εβδομάδας και το ψύχος που ακολούθησε αποκαλύπτει με μελαγχολικά και το χειρότερο δυσοίωνα χρώματα την αληθινή κατάσταση της Καστοριάς. Που βρίσκεται σε προχωρημένη κρίση. Σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας και της κοινωνικότητας. Ανεξαιρέτως. Με τα δεδομένα που επικρατούν, είναι πολύ εύκολο να υποτεθεί ότι δεν θα είναι δυνατό να αντιμετωπισθούν ούτε τα «μετά» μιας σφοδρής χιονόπτωσης.

Έτσι ακόμη κι’ αν από το ψύχος περιορίστηκε η φοβερή δυσοσμία της λίμνης –χωρίς να εξαλειφθεί ή ακόμη περισσότερο να επιλυθεί το πρόβλημα αφού παρέμειναν τα πηχτά και στερεά πολύχρωμα να επιπλέουν στην επιφάνεια– η συνολική εικόνα της πόλης είναι κακή για πολλούς λόγους. Δεν μπορεί να αποκρυβεί ότι η γενική κατάσταση δείχνει απελπιστική και από πολλούς θεωρείται δύσκολα αναστρέψιμη.

Στο θεωρητικό ερώτημα ποιό είναι το πλεονέκτημα να ζει, εργάζεται και να δημιουργεί κάποιος στην Καστοριά, γιατί τέλος πάντων ένας νέος να αποφασίσει να ζήσει εδώ, απάντηση άλλη εκτός από το «κανένα», δεν φαίνεται να υπάρχει. Αντίθετα υπάρχουν πολλές εξηγήσεις και απαντήσεις στο ερώτημα αν υπάρχει λόγος που μπορεί να ωθήσει κάποιον να φύγει από την Καστοριά. Ακόμη και σε αυτή την εποχή της πανελλήνιας κρίσης. Άπαξ άπαντος και δια βίου. Με ευχές και προσευχές να μην ξαναγυρίσει. Σ’ αυτό το σημείο οδήγησαν την Καστοριά.

Κάποτε, το σοβαρό πρόβλημα περιοριζόταν στο παλιότερο κέντρο της πόλης στην λεγόμενη «άνω αγορά». Ορισμένοι υποστήριζαν ότι ο ιστορικός και κοινωνικός κορεσμός ήταν οι αιτίες της εγκατάλειψης. Ότι το παλιό κέντρο έπαψε να είναι πια της μόδας. Και ότι ο ιός, δεν θα εξαπλωθεί. Τόσο απλά.

Ωστόσο η κρίση ήδη επεκτάθηκε και αφορά το σύνολο της πόλης. Κρίση που αποτυπώνεται με ραγδαία επιδείνωση σε όλους ανεξαιρέτως τους δείκτες καθημερινότητας και της ποιότητας ζωής. Από την εσωστρέφεια και την αποκαρδιωτική, ίσως και πρωτόγονη εικόνα που παρουσιάζει στην διάρκεια της ημέρας το αστικό κέντρο και το πέπλο της ερημιάς την νύκτα.

Η δημοτική αρχή του κ. Αν. Αγγελή, απολύτως νέα ακόμη βεβαίως για να αρχίσει να χρεώνεται με το κόστος της κατάστασης, βρίσκεται απέναντι σε κάτι το πρωτοφανές. Σε ένα Αρμαγεδδώνα. Αυτό όμως δεν προσφέρει δικαιολογία σε κανένα. Ίσως μάλιστα να ακουστεί αρκετά κυνικό, είναι όμως απλά ρεαλιστικό να ισχυριστεί κάποιος, ότι η άγνοια κινδύνου ή της πραγματικότητας, δεν αποτελεί δικαιολογία ή ελαφρυντικό για κανένα αιρετό και αξιωματούχο. Όπως ακριβώς δεν μπορεί να είναι κατανοητή, οποιαδήποτε αντίστοιχη δικαιολογία σε μάχιμους σε περίοδο πολέμου και μάχης. Ειδικά εν όψει του γεγονότος ότι η δημοτική αρχή στελεχώνεται με μερικά παλιά και έμπειρα από το παρελθόν στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης της εποχής του «Καποδίστρια».

Ελάχιστα διάσπαρτα δείγματα μιας καλής διάθεσης και ενός δικού της ορθολογισμού, από την πλευρά της δημοτικής αρχής, δόθηκαν. Κάποιες, λίγες βέβαια λακκούβες στους δρόμους έκλεισαν, ελάχιστες διαγραμμίσεις ανανεώθηκαν, καταβάλλεται και μια προσπάθεια εκλογίκευσης του χώρου στάθμευσης που κατείχαν ανεξέλεγκτα ορισμένα ξενοδοχεία μέσα στην πόλη και αυθαίρετα καταλάμβαναν όσες θέσεις στάθμευσης είχαν κατά την γνώμη τους ανάγκη.

Αυτά δεν είναι βεβαίως σημαντικά και απομένουν να γίνουν πολλά -μα πολλά ακόμη- και στον χώρο της αποκαλούμενης «εστίασης και αναψυχής». Διότι σε παραλιακές επιχειρήσεις από την αυθαιρεσία και την παρανομία, αυτό που συμβαίνει με την κατάχρηση του ζωτικού χώρου της καθημερινότητας των περιοίκων είναι ακατανόητο και προσβλητικό. Μεγάλη ευθύνη αναλογεί εκτός από τον Δήμο Καστοριάς και στο Τμήμα Τροχαίας που αποφεύγει να ρυθμίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα της κραυγαλέας παράνομης στάθμευσης οχημάτων των θαμώνων που επιμένουν να σταθμεύουν τα οχήματά τους, ακριβώς μπροστά στα μάτια τους.

Η απόφαση τέλος, για διάθεση του κτηρίου της τέως Πρόνοιας στους… καρναβαλιστές επί δίμηνο για προετοιμασία και οργάνωση των εκδηλώσεων, αν και μοιάζει θετική, μπορεί να είναι το δεύτερο βήμα αυτοκτονίας στα ζητήματα της εκπαίδευσης μετά την απίστευτη και σκανδαλώδη απόφαση μεταφοράς δημοτικού σχολείου, στο κτήριο της Κουμπελίδικης που προορίζεται για την Αρχιτεκτονική Σχολή και διαθέτει τις σχετικές σύγχρονες και πανάκριβες υποδομές. Διότι δεν μπορεί να αποκλειστούν φθορές και αχρηστεύσεις.

Όλα αυτά ωστόσο μοιάζουν με ψύλλους στα άχυρα. Διότι οι ανάγκες και τα ανοικτά μέτωπα της πόλης είναι χαοτικά, σχεδόν τρομακτικά.

Οι αναφορές του τ. νομάρχη Καστοριάς κ. Κωνσταντίνου Λιάντση, ένθερμου και ειλικρινούς υποστηρικτή στην προσπάθεια διεκδίκησης της Αρχιτεκτονικής Σχολής, σε πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη πώς όταν νωρίς τις βραδινές ώρες στην Καστοριά κυκλοφορούν μόνο τα αδέσποτα, την ίδια στιγμή στα Ιωάννινα κυκλοφορούν εκτός από τους μόνιμους κατοίκους και 35.000 φοιτητές (!!) στους οποίους προστέθηκαν και 500 που εκλάπησαν από τις σχολές στην Καστοριά, προκαλούν απορίες, προβληματισμό, θυμό αλλά και προσδοκίες – απαιτήσεις από την νέα δημοτική αρχή.

Η οποία, όχι μόνο μέσω του δημάρχου, αλλά προπαντός μέσω των αρμόδιων αντιδημάρχων, οφείλει, να επιδιώξει και να υπηρετήσει το μαθηματικό συμφέρον της πόλης. Το οποίο είναι απολύτως δεδομένο. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να προσκρούει στις τυχόν προσωπικές θεωρητικές σκέψεις, τις οποίες μπορεί να εκφράσει κάθε ένας οπουδήποτε αλλού, όχι όμως στο όνομα του λαού και του συμφέροντος της Καστοριάς. Οφείλει η νέα δημοτική αρχή να διεκδικήσει την Σχολή, χωρίς να επηρεάζεται από Κασσάνδρες, ηττοπάθειες, μεμψιμοιρίες.

Οι πρόσφατες ερωτήσεις του κ. Σ.Λιάνου, δημοτικού συμβούλου της πλειοψηφίας και ενός από τους λίγους Καστοριανούς που εκλέχθηκαν αλλά παρεμπιπτόντως δεν αξιοποιήθηκαν όπως αναμενόταν, ερωτήσεις προς τον περιφερειάρχη Δυτ. Μακεδονίας κ. Θ. Καρυπίδη για το ίδιο θέμα, προκαλούν την εντύπωση ότι ο Δήμος Καστοριάς δεν έχει σταθερή θέση για ένα ζήτημα που αποτελεί πολιτική, ηθική, ίσως και νομική τους υποχρέωση να υποστηρίξουν. Και ότι εκδηλώνεται μια πολυφωνία που αποπροσανατολίζει (*).

Στο άλλο μεγάλο μέτωπο, η εμφυλιοπολεμική ατμόσφαιρα που προσπαθούν ορισμένοι de facto εχθροί του γενικού καλού της Καστοριάς να επιβάλλουν στον τομέα της γούνας, στην προσπάθεια για την μεταφορά της δραστηριότητας των εκθέσεων εκτός Καστοριάς και την ολιγοπωλιακή καπηλεία της γούνας, μέσω των ρυθμισμένων δανείων τους και των επιδοτούμενων (!) εκθέσεων στην Αθήνα, είναι βέβαια προκλητική και ευτυχώς εξακολουθεί να διεγείρει τα σωστά αντανακλαστικά στον αντίποδα.

Αυτά είναι μόνο από τα πιο επιφανειακά ή προβεβλημένα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Καστοριά που πάσχει σε όλα τα συστατικά της: Γούνα, Λίμνη και βεβαίως Παιδεία. Διότι η πραγματικότητα είναι πολλαπλώς χειρότερη και η πόλη μοιάζει να διαλύεται. Την ίδια εποχή σε άλλες πόλεις, την Κοζάνη, τα Ιωάννινα, την Βέροια και πολύ περισσότερο την Θεσσαλονίκη, ούτε ο χρόνος, ούτε η προσπάθεια σταμάτησαν με την οικονομική κρίση. Όπως δυστυχώς συνέβη στην Καστοριά.

Έτσι απέναντι στα συσσωρευμένα, ακανθώδη και εντελώς ανεξέλεγκτα προβλήματα της πόλης, τα οποία ίσως και να μην είναι απολύτως γνωστά ή κατανοητά στην ηγετική ομάδα της πλειοψηφίας, ο Δήμος Καστοριάς με τα σημερινά δεδομένα και επίπεδα εγκατάλειψης, όσο αποφασισμένος και να είναι, μοιάζει πολύ δύσκολο να μπορεί να σταθεί, χωρίς υπόβαθρο.

Εκεί που οδηγήθηκαν τα πράγματα μοιάζει αναπόφευκτος και επιβεβλημένος ο αντιπροσωπευτικός σχηματισμός μιας αμισθί ομάδας “Τhink Τank” με ευθύνη και πρωτοβουλία του δημάρχου Καστοριάς, από κοινωνικούς φορείς προς άμεση, επείγουσα διαβούλευση. Όχι βέβαια σαν την πρωτοβουλία που ξεκίνησε και γρήγορα εγκατέλειψε ο προηγούμενος δήμαρχος παρά την αρχική καλή του διάθεση, ούτε βεβαίως σε κάτι που να θυμίζει τις ομαδικές προσευχές, τα ευχέλαια και την αναμονή της επιφοίτησης που επιδίωκαν όσοι κατά την προηγούμενη περίοδο της τοπικής αυτοδιοίκησης ενέπλεξαν ακόμη και τον μητροπολίτη στον κύκλο των φορέων με πολιτικό λόγο και ευθύνη.

Αλλά να συσταθεί μια ομάδα έστω και στο πλαίσιο ενός forum μιας ημερίδας από την οποία με την καταγραφή των μέγιστων από τα μεγάλα προβλήματα και την θέσπιση ενός πλαισίου πέντε-δέκα άμεσων προτεραιοτήτων να επιχειρηθεί ένα πρώτο βήμα, ανάνηψης του τόπου, από τα αντίστοιχα αρμόδια όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης και της πολιτείας.

Καθώς η “Τhink Τank” ομάδα – επιτροπή αυτή θα έχει καθαρά συμβολικό και συμβουλευτικό χαρακτήρα, θα επιτρέψει την φυσιολογική ανάδειξη των προτεραιοτήτων, και δεν θα αποτελεί μοχλό εξουσίας. Αρκεί βεβαίως για αυτή την ομάδα, να μην επαναληφθεί το μάλλον κωμικό της πρόσφατης επίσημης ανακοίνωσης του Δήμου ότι το κυρίαρχο έθιμο της Καστοριάς, είτε ως «ραγκουτσάρια» είτε ως «καρναβάλια» είναι… θεσμός.

Θεσμός η οικογένεια, θεσμός η πατρίδα, η πίστη, θεσμός η δικαιοσύνη, ο στρατός, η βουλή, τώρα θεσμός και τα ραγκουτσάρια. Προφανώς δεν χρειάζεται να γίνει θεσμός το forum. Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση θεσμός θα είναι και η μοίρα της πόλης, που βρίσκεται σε παράλυση.

(*) Σωκράτης Λιάνος: «Kύριε περιφερειάρχα παρακολούθησα τις πρόσφατες δηλώσεις σας για τις προτεραιότητες που θέσατε όσο αφορά την πανεπιστημιούπολη της Δυτικής Μακεδονίας χωρίς να αναφέρετε τίποτα για την στρατηγική που θα ακολουθήσετε για την αποκατάσταση της αδικίας που έγινε εις βάρος της Καστοριάς κάτι που πάντοτε προεκλογικά αναγνωρίζατε και τονίζατε. Ελπίζω ότι η φωτογραφία αλλά και το βιντεάκι που ακολουθεί με τις δηλώσεις σας να φρεσκάρουν την μνήμη όλων μας και να δώσουμε μαζί τον αγώνα για την Αρχιτεκτονική Σχολή Καστοριάς».

Ανέστης Αγγελής: «Ήταν να γίνει Αρχιτεκτονική με διοικητικό χαρακτήρα του Δήμου, αυτό σχεδόν έχει τελειώσει».

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 30 Οκτωβρίου 2014, αρ. φύλλου 762