ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ-ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Αξίους ημάς της ελευθερίας ανάδειξον*

Από τη δοξολογία που ψάλλεται στις εθνικές μας επετείους

-Εεεε
-Έι, εσύ, Ελευθερία. Έλα. Έλα.
-Έρχομαι. Έρχομαι, απάντησε η Ελευθερία.
-Πάντα έρχεται και ποτέ δεν είναι εδώ, είπε η γιαγιά. 
Τι σου είναι αυτή η Ελευθερία…
Να την καλείς και να είναι πάντα η ερχομένη.
-Έλα, ερχομένη μου. Έλα.
-Έρχομαι, φώναξε η Ελευθερία.
Νίκος Βαρδιάμπασης, Ετυμολογικό αλφαβητάριο, Νέα Σύνορα-Λιβάνη

-Όταν πολεμάς για τη λευτεριά είσαι κιόλας λεύτερος.
Ν.Καζαντζάκης

-Η Ελευθερία υπάρχει μόνο ως Ελευθερία ή θάνατος. Μόνη ελευθερία δεν νοείται.
Χρ. Μαλεβίτσης

-Ελεύθερος άνθρωπος είναι αυτός που άφοβα προχωράει τη σκέψη του ως το τέλος.
Λέων Μπλουμ

-Η ελευθερία είναι δικαίωμα, ο τρόπος που την κατακτάς είναι παιδεία. 
Λιάνα Κανέλλη

-Ελευθερία είναι το δικαίωμα στη σιωπή. Λευτεριά θα πει να μάχεσαι στη γη χωρίς ελπίδα.
 Ν. Καζαντζάκης

-Γνωρίζω μόνο μία ελευθερία κι αυτή είναι η ελευθερία της σκέψης. 
Αντουάν ντε Σαιντ Εξιπερί

-Ελεύθερον το εύψυχον.
Θουκυδίδης

-Είμαι καταδικασμένος να είμαι ελεύθερος. 
Ζαν Πολ Σαρτρ

-Η ελευθερία χωρίς τη μάθηση είναι πάντα σε κίνδυνο∙ η μάθηση χωρίς ελευθερία είναι πάντα μάταιη. 
Τζον Κένεντι

-Πόσο απίθανοι είναι οι άνθρωποι! Δεν κάνουν ποτέ χρήση των ελευθεριών που κατέχουν, αλλά διεκδικούν εκείνες που δεν κατέχουν. 
Σ. Κίρκεγκωρ

-Είναι αδύνατο να θεωρείται ελεύθερος αυτός που είναι δούλος στα πάθη του και κυριαρχείται από αυτά. 
Πυθαγόρας

-Κανείς από εκείνους που υποδουλώνονται στο σώμα δεν είναι ελεύθερος. 
Σενέκας

-Η ελευθερία είναι μόνο για τους σχισματικούς, αυτούς που σκέφτονται διαφορετικά.
Ρόζα Λούξεμπουργκ

-Κρασί δεν είναι, αδέρφια, η λευτεριά μήτε γλυκιά γυναίκα
μήτε και βιος μες στα κελάρια σας μήτε και γιος στην κούνια∙ 
έρμο τραγούδι ‘ναι ακατάδεχτο και σβήνει στον αγέρα!
Ν. Καζαντζάκης, Οδύσσεια

-Η ανώτατη αρετή δεν είναι να ‘σαι ελεύτερος, παρά να μάχεσαι για ελευτερία. 
Ν. Καζαντζάκης

-Κάθε κοινωνία που θέλει να εξασφαλίσει στους ανθρώπους τη δικαιοσύνη πρέπει να τους εγγυάται και την ελευθερία. 
Γκαίτε

-Όλες οι αλυσίδες μας στενοχωρούν, ακόμη κι όταν είναι φτιαγμένες από χρυσάφι. 
Σαίξπηρ

-Η έννοια της ελευθερίας είναι διαφορετική για κάθε άνθρωπο. Η πλειονότητα των ανθρώπων βασίζει την ελευθερία της σε κάποιες δογματικές αλήθειες. Οι δογματικές αυτές αλήθειες μπορεί να είναι η θρησκεία, η επιστήμη, μπορεί να είναι διαφορετικά πράγματα. Επομένως, ένας άνθρωπος για να νιώσει ελεύθερος μπορεί να χρησιμοποιήσει και τη θρησκεία. Οπότε, όχι, δεν είναι αλήθεια ότι η θρησκεία καταδυναστεύει την ελευθερία του ατόμου.  
Δ. Καλαβρής, συγγραφέας, εφ. Ελεύθερος Τύπος, 19/6/2010

-Από το βιβλίο του Παύλου Κάγιου «Δεν υπάρχει ελευθερία μακριά σου», εκδ. Καστανιώτη:
Η ελευθερία είναι δέσμευση. Ελευθερία σημαίνει υπευθυνότητα. Ελεύθερος είσαι όταν διαχειρίζεσαι την ελευθερία σου με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι δημιουργική για σένα και για τους άλλους και να μην τους ενοχλεί. Η μεγαλύτερη ελευθερία στον έρωτα είναι όταν νιώσεις την απόλυτη δέσμευση-συνύπαρξη με τον άλλον. 

-Ο μεν ελεύθερος, λοιπόν, ούτε ελπίζει ούτε φοβείται εις το ό,τι μέλλει να πράξει, διότι είναι βέβαιος και πολλά βέβαιος ότι, αν πράττει καλώς, ήτοι κατά τας νομικάς διαταγάς, βραβεύεται, και αν πράττει εναντίον αυτών, παιδεύεται. Δια μεν τους ελευθέρους, λοιπόν, θέλει παύσει ο θαυμασμός σας, αφού ενθυμηθήτε τα άνω ρηθέντα περί αυτών, αφού, λέγω, στοχασθήτε, ότι ο ελεύθερος είναι παρακινημένος από την δόξαν. Αυτός φονεύεται δια να διαφεντεύσει την πατρίδα του, θυσιάζεται δια να διαφυλάξει τους νόμους του και πολεμεί δια να διατηρήσει την ελευθερίαν του. Ο ελεύθερος, ω Έλληνες, δεν ηξεύρει να ζήσει αλλεωτρόπως ειμή ελευθέρως∙ λοιπόν αγοράζει την ζωήν του, δια να ειπώ ούτως, με τον θάνατόν του, ούτε καν αμφιβάλλει, ότι άνευ ελευθερίας είναι ζωή δι’ αυτόν. «Ελληνική Νομαρχία» 
Ανωνύμου του Έλληνος

-Εκεί όπου δεν υπάρχει ελευθερία δε βλασταίνει καμιά αλήθεια ούτε παιδεία. 
Κ. Δεληκωσταντής

-Όλοι μιλούν για ελευθερία στην εποχή μας, ιδίως εκείνοι που την αγκαλιάζουν στοργικά για να την πνίξουν. Κ. Τσάτσος

-Η υπέρμετρη ελευθερία οδηγεί σε υπέρμετρη δουλεία. Πλάτων

-Κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει τόση ελευθερία όση χρειάζεται για να μην τη χάσει. Ασημάκης Πανσέληνος

-Η ελευθερία είναι πράξη ζωής, διαρκής αγώνας. Δεν είναι προσκέφαλο για ξεκούραση. Είναι μετερίζι για αγώνες. Την ελευθερία την κερδίζει όποιος είναι έτοιμος να βάλει για αντίβαρο τη ζωή του. 
Από πανηγυρικό της 25ης Μαρτίου του εκπ/κού Γεράσιμου Γκρέμου

-Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία. Α. Κάλβος
-
Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερια και γλωσσα; Δ. Σολωμός
-
Όπου βρίσκεται το Πνεύμα του Κυρίου, εκεί είναι και η Ελευθερία. Απ. Παύλος
-
Ελευθερία δε σημαίνει μόνο ένας ελεύθερος χορός / δεν είναι ούτε το πέταγμα ενός χελιδονιού. / Ελευθερία δεν είναι το να ζεις πάνω σε ένα δέντρο / Ελευθερία είναι συμμετοχή… (από γνωστό ιταλικό τραγούδι της δεκαετίας του ’70)

-Ο άνθρωπος γεννήθηκε ελεύθερος. Κι όμως σ’ ολόκληρη τη γη είναι αλυσοδεμένος. 
Ρουσώ

-Όταν λέμε Αλήθεια, ταυτόχρονα λέμε και Λευτεριά και Δικαιοσύνη. Όταν πάλι μιλάμε για λευτεριά και δικαιοσύνη, εννοούμε την αλήθεια.
Τόμας Μαν

-Ο άνθρωπος γεννιέται ελεύθερος και απελευθερώνεται δια της Παιδείας. 
Πλάτων

-Το πνεύμα της αλήθειας και το πνεύμα της ελευθερίας είναι οι στυλοβάτες της κοινωνίας. 
Ίψεν

-Ελευθερία είναι το δικαίωμα να κάνεις ό,τι δε βλάπτει τον άλλον. 
Λακορντέρ

* Γι’ αυτό το δημοσίευμα φταίνε δύο πράγματα: από τη μια η δυσανεξία που έχω αποκτήσει σε μια φράση που, μολονότι πέρα ως πέρα αληθινή, τη λέμε δίχως καθόλου να εμβαθύνουμε στο νόημά της. Τη λένε οι μεγάλοι, τη λένε εξίσου εύκολα και συχνά και τα παιδιά: «οι ήρωες έδωσαν τη ζωή τους για να ζούμε εμείς ελεύθεροι»-άραγε τι ακριβώς εννοούν μιλώντας για ελευθερία; Από την άλλη φταίει ο πόνος που δεν μπορώ να αποφύγω όποτε ακούω την ευχή αυτή, τριγυρισμένη από μαθητές που αδυνατούν κι αδιαφορούν να ακούσουν, βάζοντας ταυτόχρονα τα δυνατά τους για να εμποδίσουν και όλους τους άλλους να ακούσουν. Για τους δύο αυτούς λόγους που με πνίγουν επιλέγω να κλείσω με τις παρακάτω επίσης σοφότατες κι ιδιαιτέρως αγαπημένες μου φράσεις:
-Η μεγαλύτερη φυλακή για το σύγχρονο άνθρωπο είναι η Ελευθερία του τίποτα. Ο σύγχρονος άνθρωπος σπαταλιέται στο τίποτα, στα μικροπράγματα, στα ασήμαντα άλλοθι. 
Θ. Τερζόπουλος, σκηνοθέτης.
-Η ελευθερία σημαίνει δέσμευση, ευθύνη, θυσία και σταυρό. 
Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής και
-Η ελευθερία δεν είναι τίποτε άλλο παρά μόνο η ευκαιρία να γίνεις καλύτερος. 
Αλμπέρ Καμύ.

Νοέμβριος 2014, 102 χρόνια μετά την 

απελευθέρωσή μας από τους Τούρκους, 

αλλά όχι από τον κακό μας εαυτό… 

Δημοσιεύθηκε την ΟΔΟ στις 6 Νοεμβρίου 2014, αρ. φύλλου 763