ΒΑΣΙΛΗ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Μνήμη Γεωργίου Γκολομπία

Συνήθως οι ομιλητές όταν αποχαιρετούν (ή γράφουν για) ένα γενικά αξιόλογο άτομο στο… μεγάλο του ταξίδι (στον τελευταίο αποχαιρετισμό) μεταξύ των άλλων αναφέρουν και τις φράσεις ανάλογα: «η πόλη μας ή η χώρα μας γίνεται φτωχότερη ή «η απώλεια του… (αγαπημένου μας) είναι δυσαναπλήρωτη», ή ο (απερχόμενος) είναι αναντικατάστατος» κ.λ.π.
Είναι φράσεις που έχουν την βαρύτητά τους τη σημασία τους, πέρα από τον συναισθηματισμό και τον σεβασμό προς τον θανόντα. Αλλά είναι δεδομένο πως περιέχουν και κάποια ποιητική αίσθηση για υπογράμμιση της αξιοσύνης του απερχόμενου!
Έχω την πίστη και ας παρεξηγηθώ πως για το θάνατό του αείμνηστου, πλέον, Γιώργου Γκολομπία οι παραπάνω φράσεις ανταποκρίνονται σε μεγάλο βαθμό στην πραγματικότητα. Ναι είναι αναντικατάστατος!

Ο Γκολομπίας δεν ήταν ένας μεγάλος γιατρός ή ένας σπουδαίος δικηγόρος, ή τέλος πάντων ένας μεγάλος επιστήμονας που από τους πολλούς που βγαίνουν από τα πανεπιστήμια κάθε χρόνο θα βρίσκονται αντικαταστάτες.
Η στην τέχνη τραγουδιστές, συνθέτες (εκτός από την περίπτωση Θεοδωράκη) ζωγράφους κ.λ.π. που κάθε εποχή έχει τους δικούς της μεγάλους.
Ο Γιώργος Γκολομπίας, (γιατρός), ένας άνθρωπος με σπάνιο πάθος αλλά και επιμονή και ικανότητες για έρευνα, για αναζήτηση, για ανακάλυψη, αποκάλυψη, πάσης φύσεως πραγμάτων, αντικειμένων, γραπτών, ιστορικών, καλλιτεχνικών, πολιτισμικών στοιχείων με χώρο δράσης την περιοχή της Καστοριάς αλλά δεν έμενε μόνο εκεί, πως ήταν δυνατόν άλλωστε μια τόσο έντονη τάση να περιοριστεί μόνο στο όχι βέβαια πολύ ευρύ δικό μας χώρο!
Ομολογώ πως παρακολουθώντας την δράση του γύρω από τις έρευνές του από σχετική απόσταση, βέβαια, τον θαύμαζα και σκεπτόμουνα πώς, δεδομένου ότι ήταν νέος, τι θα μπορούσε να φέρει στο φως από πράγματα, αντικείμενα στοιχεία γραπτά κ.ά., κυριολεκτικά… θαμμένα, στην διάρκεια του μακρύ χρόνου που είχε μπροστά του. Γι’ αυτό και η λύπη μου για το χαμό του είναι ειλικρινής και πολύ μεγάλη.

Με τον Γιώργο μας έφεραν σε επαφή τα ιστορικά και πολιτισμικά πράγματα κατ΄ αρχήν των χωριών μας του Βογατσικού αυτός, της Κορησού εγώ και κατ’ επέκταση της περιοχής της Καστοριάς. Ήταν λίγες οι επαφές μας στις οποίες θα αναφερθώ μόνο γιατί δείχνουν αυτό που ισχυρίζομαι και κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει δηλαδή την… μανία του για έρευνα γενικά!
Στις εφημερίδες μας «Κορησός» και «Κορησώτικα στη Θεσσαλονίκη» γράφαμε και εγώ και ο κ. Δασκαλάκης σχετικά με το γεγονός της ύπαρξής στην Κορησό (Γκόρεντση) δύο σχολικών κτιρίων (ευάερων και ευήλιων) αρρένων και θηλέων από τη δεκαετία του 1840.
Ο Γιώργος είχε κάποια ένσταση όσο αφορά τις ημερομηνίες. Δηλαδή παρακολουθούσε και τα της Κορησού. Και το σπουδαιότερο για τους Κορησώτες, μας έδωσε την πληροφορία πως στην Εφημερίδα «Φάρος της Μακεδονίας» που κυκλοφορούσε επί Τουρκοκρατίας στη Θεσσαλονίκη το 1881 (δεν θυμάμαι και δεν έχω το χρόνο να ψάξω, την ακριβή ημερομηνία) βρήκε σχόλιο, πικρόχωλο θα έλεγα, για την ύπαρξη «Ελληνικού Σχολείου», δηλαδή Ημιγυμνάσιου στην Κορησό. Δηλαδή έγραφε η εφημερίδα «πως ήταν πολυτέλεια η ύπαρξη Ελληνικού Σχολείου στην κωμόπολη της Γκορέντσης για 10-15 μαθητές», ενώ θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν στο Γυμνάσιο της Καστοριάς. Αυτό βέβαια ενίσχυσε τους ισχυρισμούς μας ότι στην Κορησό υπήρξε ιδιαίτερη ανάπτυξη της ελληνικής παιδείας όταν οι Τούρκοι έδωσαν κάποια ελευθερία στο θέμα αυτό.

Η άλλη συνάντησή μας έχει σχέση με την έκθεση των φωτογραφιών του φωτογράφου Παπάζογλου.
Και μόνο γι’ αυτό το κατόρθωμά του θα άξιζε να μνημονεύεται ο Γιώργος Γκολομπίας στην Καστοριά «ες αεί»!
Αλήθεια τι επιτυχία είχαν οι εκθέσεις και στην Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα και πόση τεράστια η προβολή της πόλης της Καστοριάς! Πέρα από τα ιστορικά κ.ά. στοιχεία που είναι δυνατόν να προκύψουν από αυτές!
Πού βρήκε τα αρνητικά και τι κόπος χρειάστηκε για να βγουν αυτές οι καταπληκτικές φωτογραφίες και τι ενέργειες και τρεξίματα για να πραγματοποιηθούν οι εκθέσεις και να έχει αυτήν την προβολή η Καστοριά; Ποιος θα μπορούσε να το κάνει, να αντέξει τα τρεξίματα, τις αντιξοότητες που έχουν αυτά τα πράγματα, αν δεν υπήρχε αυτή η υπεράνθρωπη ανεξάντλητη τάση, ορμή του Βογατσιώτη Γιώργου Γκολομπία; Του γιατρού;

Η συνάντησή μας στην έκθεση δεν θα είχε καμιά σημασία πέρα απ’ τον χαιρετισμό μας και την ανανέωση της αλληλοεκτίμησης μας, και δεν θα άξιζε να αναφερθεί, αν δεν ανάδειχνε μέχρι ποιού σημείου έφθανε η ερευνητικότητά του.
Μόλις με είδε, «Χριστόπουλε, μου λέει, έλα να σου δείξω κάτι» και με οδηγεί μπροστά σε μια από τις θαυμάσιες φωτογραφίες. Ήταν μια φωτογραφία στην οποία παρουσιάζονταν ένα σπίτι (φυσικά εκείνης της εποχής) που ήταν «στριμωγμένο» στη βάση ενός μεγάλου λόφου.
Για δες αυτό, είναι το σπίτι των Παπαδαμιανών στην Κορησό; (Γόνος της ζει στην Καστοριά). Γνώριζα το σπίτι των Παπαδαμιανών που ήταν στη γειτονιά μου, αλλά γνώριζε, πως ήταν, και ο Γιώργος, ο Βογατσιώτης. Δεν ήταν βέβαια το εικονιζόμενο αλλά κάπως έτσι ήταν και το σπίτι της οικογένειας που ρωτούσε.
Μου έκανε εντύπωση η ερώτηση αλλά και η ζέση με την οποία γινόταν. Τι ήθελε να βγάλει από περίπτωση θετικής απάντησης μου; Υποθέτω κάποια συνέχεια αναζητήσεών του.
Ήταν… ουρά οι επισκέπτες που τον περίμεναν να δώσει εξηγήσεις, για το εντυπωσιακότατο τούτο θέαμα που είχαν μπροστά τους που τον… άρπαξαν από μπροστά μου, χωρίς να μπορέσω να ρωτήσω για ποιο λόγο αυτό το ενδιαφέρον για ένα σπίτι της Κορησού στα αρνητικά του Παπάζογλου.

Η τρίτη συνάντησή μας έγινε, όταν θέλησα να του δώσω ένα τεύχος (αν δεν κάνω λάθος) από το ιστορικό άλμπουμ που εξέδωσε η Ομοσπονδία Δυτικομακεδονικών Σωματείων με την συμπλήρωση πενήντα χρόνων από την ίδρυσή της (1952-2002). Ήταν ακόμη στο πόδι.
Πήγα στο ιατρικό κέντρο που εργαζόταν για να του το παραδώσω, ενώ αυτός μου το ανταπέδωσε με ένα άλμπουμ από το έργο, το ζωγραφικό, του αείμνηστου Βασίλη Παπαντίνα που αυτός το επιμελήθηκε και ένα μεγάλο ημερολόγιο, συλλεκτικό του 2007 εντυπωσιακότατο, δικής του και αυτό έμπνευσης και δημιουργίας.
Αφού σημειώσω ακόμη τις περιπτώσεις: τις αναζητήσεις του για τον τύπο στην περιφέρεια της Καστοριάς αλλά και την ανεύρεση των «Ενθυμήσεων» δηλαδή των σημειώσεων που κρατούσαν οι παπάδες της περιοχής της Κοζάνης και Καστοριάς με πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία σ’ αυτές και ακόμη και την επιτυχή προσπάθειά του να διασώσει χιλιάδες εικόνες αγιορίτικες από όλο τον κόσμο κ.λ.π., κ.λ.π., κ.λ.π.

Κλείνω αυτήν την αναφορά μου στον αείμνηστο πλέον Γιώργο Γκολομπία, τον ανεπανάληπτο «εξερευνητή», ειλικρινά με πόνο καρδιάς, που γνώρισα κύρια από το έργο του.
Έχοντας την άποψη, όπως και αλλού έχω σημειώσει, πως αυτόν τον καιρό υπάρχει πνευματική ανάπτυξη όπως εκδηλώνεται από άτομα και φορείς στην Καστοριά, θέλω να πιστεύω, και εύχομαι, κάποιος, κάποιοι ή κάποιος φορέας θα εντρυφήσουν στο διακοπέν έργο του Γιώργου, πιο εμπεριστατωμένα, γιατί αξίζει να βγει στην επιφάνεια και βέβαια να εξασφαλιστεί η καλή μνήμη του άξιου τέκνου της ιδιαίτερης πατρίδας μας.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 14.5.2009