ΝΙΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Κάτι καινούργιο από τη Γαλλία;

Με τον σχηματισμό της γαλλικής κυβέρνησης από τον κ. Σαρκοζί, κλείνει ο κύκλος των γαλλικών προεδρικών εκλογών που τόσο έντονα απασχόλησαν το σύνολο της Ευρώπης, με νικητή τον κ Σαρκοζί. Οι εκλογές αυτές συγκέντρωσαν το έντονο ενδιαφέρον των ελληνικών ΜΜΕ καθώς τόσο η προεκλογική εκστρατεία όσο και το τελικό αποτέλεσμα εμπεριείχαν μια σειρά από σημαντικά μηνύματα, για τις εξελίξεις στον τομέα της πολιτικής επικοινωνίας των υποψηφίων, του τρόπου διεξαγωγής του προεκλογικού αγώνα, αλλά και τις προτεραιότητες του εκλογικού σώματος. Ταυτόχρονα οι εκλογές αυτές τροφοδότησαν εκτενείς συζητήσεις σχετικά και γύρω από τις έννοιες της Δεξιάς και της Αριστεράς στην Ευρώπη.
Η προεκλογική εκστρατεία στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας ανέδειξε καταρχήν τη σημασία των προσωπικοτήτων στις εκλογικές αναμετρήσεις. Πλέον η εκλογική στρατηγική αλλά και τα φώτα των ΜΜΕ επικεντρώνονται περισσότερο στα πρόσωπα και λιγότερο στους κομματικούς σχηματισμούς που εκπροσωπούν. Οι συζητήσεις και οι αναλύσεις στράφηκαν γύρω από τις προσωπικές εικόνες, ιστορίες, αλλά και το παρελθόν των υποψηφίων παρά στους συνασπισμούς ή στα κόμματα που εκπροσωπούσαν. Βέβαια θα πρέπει να λάβουμε υπόψη και το γεγονός ότι οι εκλογές αυτές αφορούσαν την ανάδειξη του προέδρου της Γαλλίας, ωστόσο το γεγονός αυτό δεν μειώνει την προσωποποίηση των εκλογικών αναμετρήσεων, φαινόμενο που είχε έντονα παρατηρηθεί στη Μ.Βρετανία. (προβολή Μπλαίρ έναντι Εργατικού Κόμματος)
Ένα άλλο συμπέρασμα είναι η μεγάλη συμμετοχή των ψηφοφόρων η οποία και καταδεικνύει το ότι η πολιτική με την έννοια της συμμετοχής, του γόνιμου προβληματισμού, του διαλόγου, κεντρίζει και προσελκύει την κοινωνία ενάντια στον κυνισμό της εποχής. Εξάλλου αυτό που έντονα προβαλλόταν ως απογοήτευση από τους πολιτικούς και τις υποσχέσεις τους, από αυτούς που προανήγγειλαν το τέλος της πολιτικής, κατέρρευσε από τα ποσοστά συμμετοχής που κυμάνθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα σε μια 50ετία ξεπερνώντας το 84% τον πρώτο γύρο και το 87% στον δεύτερο.
Στις εκλογές αυτές παράλληλα δοκιμάσθηκε και η αξιοπιστία ενός κλασικού εργαλείου των υπευθύνων του προεκλογικού αγώνα αυτό των δημοσκοπήσεων. Παρά το γεγονός ότι προέβλεψαν τη νίκη Σαρκοζί, ωστόσο το υψηλό ποσοστό των αναποφάσιστων που κατέγραφαν τόσο στον πρώτο γύρο όσο και στο δεύτερο (περί το 40%) γύρο, καταδεικνύει το ότι το ενδεχόμενο αποτυχίας ερμηνείας της τελικής στάσης του εκλογικού σώματος με την χρησιμοποίηση αποκλειστικά και μόνο των δημοσκοπήσεων είναι ιδιαίτερα μεγάλο. Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό με αντίστοιχες εξελίξεις σε άλλες εκλογές (ΗΠΑ κλπ) φανερώνει την αναγκαιότητα χρήσης και εμπλουτισμού της προεκλογικής στρατηγικής από άλλες ποιοτικές έρευνες στην προσπάθεια των κομματικών επιτελείων ανίχνευσης και ερμηνείας των τάσεων του εκλογικού σώματος. Κάτι αντίστοιχο συνέβη με το ντιμπείτ των υποψηφίων όπου όπως διαφάνηκε και από τις σχετικές μετρήσεις η επίδραση τους στους ψηφοφόρους των ευρωπαϊκών χωρών σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στις ΗΠΑ είναι πολύ μικρότερη.
Στις εκλογές αυτές αναδύθηκε και η σημασία του διαδικτύου, καθώς οι υποψήφιοι έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοποίησή του. Εκτός από τις επίσημες ιστοσελίδες οι υποψήφιοι έδωσαν ιδιαίτερη βαρύτητα στη δημιουργία blog, αλλά και την αξιοποίηση της δημοφιλίας των διαδικτυακών κοινοτήτων όπως το “Second Life”, αλλά και του “You Tube” προκειμένου να προσελκύσουν αλλά και να απευθυνθούν προς τους ψηφοφόρους της νεότερης γενιάς. Παράλληλα χρήσιμα συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν από την πρώτη προσπάθεια συστηματικής χρήσης της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας σε αντικατάσταση του παραδοσιακού τρόπου, γεγονός που με τη σειρά του πυροδότησε μια σειρά από συζητήσεις σχετικά με την αποδοχή του από τους ψηφοφόρους, την αξιοπιστία του συστήματος μετά και από τις σχετικές καταγγελίες που είχαν υπάρξει στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.
Σε ό,τι αφορά τον προεκλογικό λόγο η τακτική του κ. Σαρκοζί της προώθησης της πολιτικής του ‘συγκεκριμένου’ όπως ονομάστηκε, κατέδειξε ότι η πρόταση αυτή προσέλκυσε ακόμη και τους κατοίκους των υποβαθμισμένων περιοχών του Παρισιού ενάντια των οποίων είχε τοποθετηθεί ο κ. Σαρκοζί κατά τη διάρκεια των ταραχών. Η επιλογή αυτή υπογραμμίζει την αναγκαιότητα να αναλάβουν ξανά οι πολιτικές δυνάμεις ‘την ευθύνη του διαμορφωτή των εξελίξεων, του καθοδηγητή της κοινωνίας προτείνοντας ιδέες και αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για τις κοινωνικές αλλαγές. Ο πολιτικός λόγος που ενσωματώνει το κατάλληλο μείγμα συγκεκριμένων-σταθερών πολιτικών θέσεων σε συνδυασμό με στοιχεία μακροπρόθεσμης δέσμευσης είναι αυτά που διαφαίνεται ότι επηρεάζουν και πείθουν το εκλογικό σώμα. Η σαφήνεια και η συνέπεια, η δέσμευση είναι πλέον παράγοντες που έλκουν και δεν αυξάνουν το πολιτικό κόστος, όπως διατείνονται πολλοί από τα εκλογικά επιτελεία των ελληνικών πολιτικών κομμάτων.
Τέλος σημαντικά είναι τα μηνύματα που προκύπτουν και για την Ε.Ε. όπου η παρουσία του Σαρκοζί σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες θέσεις της κ. Μέρκελ θα σημάνουν την προώθηση του Ευρωσυντάγματος αλλά και ενός άλλου τύπου σύνδεσης της Τουρκίας με την ΕΕ, αυτή της Ευρωμεσογειακής συνεργασίας όπως πρότεινε ο κ. Σαρκοζί στην προεκλογική εκστρατεία. Η εξέλιξη αυτή δεν είναι άνευ σημασίας ιδιαίτερα για Ελλάδα καθώς θα σημάνει την αλλαγή της σχετικής ελληνικής στρατηγικής. Τελικά οι γαλλικές εκλογές εμπεριείχαν μια σειρά από μηνύματα που δικαιολογούν το εκτεταμένο ενδιαφέρον των ελληνικών ΜΜΕ και της κοινής γνώμης ειδικότερα.